Bihar Board Class 7th Sanskrit अमृता भाग 2 प्रथम: पाठ: वन्‍दना | Vandana Class 7th Sanskrit Solutions

इस पोस्‍ट में हमलोग बिहार बोर्ड के कक्षा 7 के संस्‍कृत अमृता भाग 2 पाठ 1 वन्‍दना (Vandana Class 7th Sanskrit Solutions) के सभी पाठ के व्‍याख्‍या को पढ़ेंगें।

प्रथम: पाठ:
वन्‍दना
(प्रार्थना)

अभ्यास के प्रश्न एवं उत्तर

मौखिक :

प्रश्न 1. उच्चैः वदत (ऊँची आवाज में उच्चारण करें):
उत्तर :                          एकवचन          द्विवचन          बहुवचन
(क) उत्तमपुरुष          नमामि                नमाव:           नमामः
                                    वदामि                  वदाव:           वदामः
                                    स्मरामि                स्मरावः           स्मरामः

                                    एकवचन.         द्विवचन           बहुवचन
(ख) चतुर्थी विभक्ति    पालकाय          पालकाभ्याम्      पालकेभ्यः
                                     विनाशाय          विनाशाभ्याम्     विनाशेभ्यः
                                    विशालाय          विशालाभ्याम्    विशालेभ्यः

प्रश्न 2. श्लोकान् सस्वरं गायत ।
संकेत : छात्र श्लोकों का गायन सस्वर करें ।

लिखित :

प्रश्न 3. श्लोकांशान् लिखत (श्लोकों के अंश लिखिए) :
(क) प्रसादे यस्य सम्पत्तिः विपत्तिः कोपने तथा ।
नमस्तस्मै विशालाय शिवाय परमात्मने ।।

(ख) नमामि     देवं       जगदीशरूपं ।
    स्मरामि    स्म्यं  च   जगत्स्वरूपम् ॥
   वदामि     तद्      वाचक-शब्दवृन्दम् ।
   महेश्वरं                 देवगणैरगम्यम् ||

प्रश्न 4. उत्तराणि लिखतः
(क) शिवस्य प्रसादात् किम् मिलति ?
(ख) कस्य कोपने विपत्तिः लभ्यते ?
(ग) जगत् कीदृशम् अस्ति ?
(घ) संसारस्य विनाशं कः करोति ?
(ङ) प्राणिनां पालनं कः करोति ?

उत्तर : (क) शिवस्य प्रसादात् ज्ञानं धनं सुखं सत्यं तपों दानम् च मिलति
(ख) शिवस्य कोपने विपत्तिः लभ्यते ।.
(ग) जगत् जगदीशरूपम् अस्ति ।
(घ) संसारस्य विनाशम् शिवः करोति ।
(ङ) प्राणिनाम् पालनम् ईश्वरः करोति ।

प्रश्न 5. सुमेलितं कुरुत:
(क)                  (ख)
सुखम्                सम्पत्ति:
सत्यम्                ग्रहणम्
विपत्ति:             कोपनम्
जन्म                 दुःखम्
प्रसादः              मिथ्या
दानम्               विनाश:

उत्तर :
(क)                 (ख)
सुखम्                दुःखम्
सत्यम्               मिथ्या
विपत्ति:            सम्पत्ति:
जन्म                विनाश:
प्रसादः            कोपनम्
दानम्             ग्रहणम्

प्रश्न 6. रिक्तस्थानानि पूरयतः
(क) शिवाय नमः |          नमः / नमामि
(ख) गणेशाय नमः ।        गणेशं / गणेशाय
(ग) सरस्वत्यै नमः ।       सरस्वती / सरस्वत्यै
(घ) जगदीशं नमामि ।      नमामि / नमः
(ङ) मातरं नमामि ।          नमः / नमामि
(च) कृष्णं स्मरामि ।        कृष्णं / कृष्णाय
(छ) तस्मै नमः ।              तस्मात् / तस्मै

प्रश्न 7. सन्धिविच्छेद कुरुतः
उत्तर : यथा— यद्यपि = यदि + अपि
नमस्तस्यै = नमः  + तस्यै
धर्मात्मा = धर्म  + आत्मा
गच्छाम्यहम् = गच्छामि + अहम्
जगदीश्वर: = जगत् + ईश्वर:
नमस्कारः = नमः + कार
गणेश: = गण + ईश:
सदैव = सदा + एव

प्रश्न 8. वाक्यानि रचयतः
गच्छामि — अहम् गृहम् गच्छामि ।
यूयम्  – यूयम् कुत्र गच्छथ ?
विद्यालयात् – सः विद्यालयात् आगच्छति ।
देवम् — अहम् देवं नमामि ।
वृक्षेषु — वृक्षेषु फलानि सन्ति ।

प्रश्न 9. पाठभिन्नं श्लोकमेकं स्वस्मरणेन लिखत :
उत्तर – यस्य नास्ति स्वयं प्रज्ञा शास्त्रं तस्य करोति किम्
            लोचनाभ्यां विहीनस्य दर्पणं किं करिष्यति ॥

प्रश्न 10. संस्कृते अनुवादं कुरुत ।
(क) वह पिता को प्रणाम करता है ।
(ख) वे दोनों धन प्राप्त करते हैं ।
(ग) वे सब सत्य बोलते हैं।
(घ) तुम वेद पढ़ते हो ।
(ङ) देवता को (देवाय) नमस्कार है।
(च) तुम दोनों विद्यालय जाते हो ।
(छ) तुमलोग कार्य करते हो ।

उत्तर : (क) सः पितरम् नमस्करोति ।
(ख) तौ धनं लभेते ।
(ग) ते सत्यं वदन्ति ।
(घ) त्वम् वेदं पठसि ।
(ङ) देवाय नमः ।
(च) युवाम् विद्यालम् गच्छथः ।
(छ) यूयम् कार्यम् कुरुथ ।

Read more- Click here
Read class 10th sanskrit- Click here
Patliputra Vaibhawam class 10th Sanskrit arth YouTube- Click here