BSEB Class 6th Sanskrit Solutions Chapter 2 सरलपदपरिचयः

Class 6th Sanskrit Text Book Solutions

 द्वितीयः पाठः
सरलपदपरिचयः
(आसान शब्दों का ज्ञान )

पाठ परिचय- प्रस्तुत पाठ में छात्रों को संस्कृत के कुछ उपयोगी शब्दों की जानकारी दी गई हैं। बच्चें इस पाठ के माध्यम से घर में उपयोग होनेवाली वस्तुएँ पशु पक्षी ’फूल फल तथा शरीर के अंगो के नामों से परिचित होंगे। इससे बच्चों को यह जानने में मदद मिलेगी कि उक्तवस्तु को संस्कृत में क्या कहा जाता है। (क) गृहोपकरणानि (घरेलू वस्तुएँ

शब्‍दार्थ                                                               अर्थ

1‐ एषा खट्वा अस्ति।                    एषा (स्त्री॰)= यह। खट्वा=खटिया। अस्ति= है।           यह खटिया हैा

2‐ कम्बलम् उष्णं भवति।           कंबलम्=कंबल। उष्णं= गर्म। भवति= होता              कंबल गर्म होता है।

3‐ घटः पूर्णः अस्ति।                   घटः घडा। पूर्णः= भरा हुआ। अस्ति= हैं।                  घडा भरा हुआ हैं।

4‐ पर्यक्डः विस्तृतः अस्ति।       पर्यक्डः= पलंग। विस्तृतः= बडा। अस्ति= हैं।             पलंग बडा हैं।

5‐ अयं दर्पणः अस्ति।              अयम् (पुं॰)= यह। दर्पणः= आइना।                          यह आइना हैा

6‐ वर्तिका प्रज्वलिता अस्ति।      पर्यक्डः= पलंग। विस्तृतः= बडा। अस्ति= हैं।          मोमबती जल रही हैं।

 

(ख) पशवः (पशुओं के नाम) :

शब्‍दार्थ                                                अर्थ

1‐ अश्वः धावति।                  अश्वः=घोडा। धावति= दौडता हैं।             घोडा दौडता हैं।

2‐ अजा चरति।                   अजा= बकरी। चरति= चरती हैं।             बकरी चरती हैं।

3‐ गजः विशालः भवति।       गजः= हाथी। विशालः= बडा।                 हाथी बडा होता हैं।

4‐  उष्ट्रः मरूस्थलस्य          उष्ट्रः= ऊॅट। मरूस्थलस्य0=                    ऊॅट मरूभूमि की सवारी होता हैं।

यानम् भवति।                      मरूभूमि का

5‐ कच्छपः मन्दं चलति।       कच्छपः= कछुआ। मन्दं= धीरे।                कछुआ धीरे चलता हैं।

चलति=चलता हैं।

6‐ कुक्करः बुक्कति।            कुक्करः= कुत्ता। बुक्कति= भौंकता हैं।      कुत्ता भौंकता

 

(ग) पक्षिणः (पक्षियों के नाम):

शब्‍दार्थ                                                  अर्थ

1‐ मयूरः नृत्यति।                   मयूरः= मोर। नृत्यति= नाचता हैं।               मोर नाचता हैं।

2‐ कोकिलः कूजति।            कोकिलः= कोयल। कूजति= कूकती हैं।      कोयल कूकती हैं।

3‐ कपोतः तिष्ठति।                कपोतः= कबूतर। तिष्ठति= बैठता हैं।         कबूतर बैठता हैं।

4‐ कुक्कटः अन्नं खादति।       कुक्कटः= मुर्गा। अन्नं= दाना ’                  मुर्गा अनाज खाता हैं।

अनाज। खादति =खाता हैा

5‐ हंसः तडागे तरति।         हंसः= हंस। तडागे= तालाब में।                 हंस तालाब में तैरता हैं।

तरति =तालाब

Class 8th Hindi Notes & Solutions – click here
Watch Video on YouTube – click here
Class 8th Sanskrit Notes & Solutions – click here
Class 8th Science Notes & Solutions – click here
Class 8th Sanskrit Notes & Solutions – click here

Leave a Comment